Er zat laatst een jongetje bij mij in de klas. Ik noem hem hier even Karel. Karel had ergens geen zin in. Prima. Maar moest toch gebeuren. Want je kan veel van me zeggen, maar er zit weinig ruis op de lijn. Ik ben nogal duidelijk, zeg maar.
Karel begon boos te kijken. Prima. En toen nog bozer vanalles op de grond te gooien. Niet prima. Gevoel is altijd ok (bijvoorbeeld boosheid) maar gedrag niet.
‘Lieverd, ik zie dat je heel boos bent, dat is ok. Kun je je boosheid ergens voelen in je lijf?’
Oeoehoe, spannende vraag. Karel was even van zijn stuk gebracht. Hij schudde met zijn hoofd. Voelen ging hij echt niet doen. Ook prima.
‘Lieverd, ik ben hier ook voor jou en ik wil je helpen waar ik kan, maar we gaan geen dingen stukmaken en op de grond gooien, is dat duidelijk?’
Het was even stil. ‘Jahaa’.
‘Pardon?’
Het was weer even stil.
‘Ja, juf’, mompelde hij.
‘Kun je even duidelijk zeggen wat je te zeggen hebt?’
‘Ja, juf’, met een gewone stem.
‘Super, dan kunnen we weer verder.’
Herkenbaar?
Ik ben zeer comfortabel met grenzen. Ik ben ook heel comfortabel met het drama wat zich vaak voltrekt nádat je een grens hebt aangegeven. Want dat is vaak wat er gebeurt.
Een kind ontploft, loopt weg, gaat schreeuwen, probeert te onderhandelen, whatever. Allemaal strategieën die misschien thuis fantastisch werken (of niet, maar je kan het allicht proberen natuurlijk) maar niet bij mij en bij de leerkracht bij wie ik in de klas ben.
Leerkrachten worden vaak een beetje ongemakkelijk bij het ‘drama’. Grenzen aangeven, ok, maar wat daarna?
Ik moet dan altijd denken aan een van de meest waardevolle lessen die ik geleerd heb van mijn paarden-instructeurs bij extreem gedrag van een paard: ‘Lekker laten stuiteren aan het einde van je touwtje’.
Zo zie ik dit gedrag van kinderen ook altijd. Gewoon even uitstuiteren aan het eind van mijn spreekwoordelijke touwtje. Dat kan in de klas, maar soms ook erbuiten. Doe even wat er nodig is, maar zorg ervoor dat je je weer aan onze afspraken kunt houden. Ik kan je daar bij helpen als het je alleen niet lukt, dan zorgen we er samen voor dat het weer goed gaat.
Allemaal prima.
Maar ik zeg wat ik doe en ik doe wat ik zeg.
Een grens aangeven en hanteren is duidelijk. Is vriendelijk. Is overzichtelijk. Is helpend. Een grens aangeven geeft kinderen een stevige basis waarop vertrouwen en respect gebouwd worden. Want die twee gaan altijd hand in hand. En dat zorgt weer voor een gezond gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen.
