Grenzen voelen

Een van de dingen die me is bijgebleven tijdens mijn opleidingsweek die ik laatst had, was dat het belangrijk is dat je je grenzen eerst moet leren voelen voordat je ze aan kunt geven.

We deden een oefening dat we in tweetallen een heel eind uit elkaar moesten gaan staan. Zeker 20-30 meter.
En dan liep persoon A naar persoon B toe. En persoon A moest stoppen met lopen als die een verandering merkte bij zichzelf of bij de ander.
Bizar.

Dat je op zo’n afstand al zoveel kunt ervaren en gewaarworden in je lichaam.

Kun je je voorstellen hoe dat voor kinderen is? En voor leerkrachten? Met z’n allen in een relatief klein klaslokaal? Hoeveel signalen er over en weer gaan waar we ons niet eens bewust van zijn? Laat staan dat we kunnen voelen waar onze grens eigenlijk al begint?

Als je geluk hebt lukt het je nog wel om een grens aan te geven als het bijna te laat is. Alsof je aan een afgrond staat. Nog één stap en je valt naar beneden. Dat gevoel.

Maar wat als je hele systeem nu al veel eerder signalen afgeeft. En met je aan het communiceren is. Hoe cool zou het zijn als we dát zelf zouden leren. En aan onze kinderen. Zodat je niet pas je grens hoeft aan te geven op het moment ‘dat je niets anders meer kunt’.

Ik denk dat dit één van de redenen is van al die spanning en stress in het onderwijs. In onze hele maatschappij. En zelfs kleine kinderen ervaren dit al.

Hoeveel mensen gaan er niet onderuit vanwege spanningsgerelateerde klachten? Misschien herken je jezelf hierin, of iemand die je kent. 1 op de 4 leerkrachten in het onderwijs in ieder geval.

Onacceptabel. Want dat cijfer blijft stijgen.
Wat zegt over ons? Wat zegt dat over ons onderwijs? Wat zegt dat over onze toekomstige generatie volwassenen? Willen we dat?
Hoeveel mensen moeten er nog uit gaan vallen?
Helpen we onze kinderen hiermee?

Ik denk het niet. Ik denk, nee, ik wéét dat het anders kan.
Dat je kunt leren om veel beter te leren voelen hoe het met je is. Wat je nodig hebt. Hoe je lichaam zich voelt. Of er in een vroeg stadium grenzen worden overschreden.
Nee, we kunnen niet het hele leven naar onze hand zetten. Of gebeurtenissen waar we geen invloed op hebben anders maken dan ze zijn.
Maar wat we wél kunnen doen is meer aandacht besteden aan emotionele veerkracht. Bij onderwijsprofessionals en bij kinderen.
Leren leerkrachten hoe ze beter hun grenzen kunnen leren voelen, dan gaan ze dit automatisch ook hun leerlingen leren.
Dan ga je lesgeven vanuit je hart. Dan ga je de goede dingen op de goede momenten doen.
Ik heb zo vaak mijn programma afgedraaid, terwijl ik achteraf voelde dat ik beter iets anders had kunnen doen op dat moment.
Resultaat: rommelige les, drukke kinderen of zelfs ruzie en gedoe en ik kon de volgende dag opnieuw de instructie doen. Er was weinig van blijven hangen…
Soms gaat de les even voor, soms een kind, soms een ouder.

Op het moment dat jij beter in contact staat met wie je bent en wat je voelt, ontwikkel je emotionele veerkracht. Dan ga je meer en meer vertrouwen op jezelf en je leraarschap. Intuïtief lesgeven noem ik dat. Intuïtie wil zoveel zeggen als: alle kennis, wijsheid, vaardigheden en ervaring precies in de goede samenstelling kunnen combineren, zodat je op elk moment precies de juiste dingen in de juiste volgorde doet.

Je weet precies wat je moet doen. Als je er op durft te vertrouwen.

Iedere leerkracht kán dit. Maar niet iedereen dóet dit.

Omdat we het een beetje zijn vergeten.
Omdat we andere dingen stiekem belangrijker vinden dan ons gevoel.
Omdat we geleerd hebben ons gevoel vaak te overrulen met ratio.
Omdat we druk ervaren.
Omdat we het zo graag goed willen doen.
Omdat het programma af moet.
…

Over dat overrulen van je ratio over je gevoel gesproken.
‘Je hoeft niet bang te zijn’, is er zo één.

Stel je bent een klein kind. Er komt een hond naar je toe. (Voor een kind zo groot als een paard). Het kind voelt angst en kruipt achter zijn moeder. ‘O, maar je hoeft niet bang te zijn hoor, hij doet niks’. Terwijl de vriendelijk kwispelende hond met zijn tong uit zijn bek staat te hijgen. Met een bak vol grote witte scherpte tanden op ooghoogte van jou.

Lieve mensen. Je gevoel is je gevoel. Dat liegt nooit. Het kind voelt zich niet veilig en is bang. Als jij zegt: ‘je hoeft niet bang te zijn’, zeg je daarmee eigenlijk: ‘wat jij voelt dat klopt niet.’

En dan gaat een klein kind op jonge leeftijd al twijfelen aan wat hij voelt.
Dat is niet ok. Dat is niet helpend. Of je gevoel altijd reëel is, is iets anders. Daar gaat het niet om. Het gaat erom wat je puur voelt. En in dit geval is dat angst. Een gevoel van je niet-veilig voelen.

Dat bedoel ik dus.

Dat we zelf leren om onze eigen gevoelens serieus te nemen en om kinderen te helpen om dit ook te doen. Zodat we (ze) leren: Wat jij voelt is ok. Het klopt altijd wat jij voelt. Er is niks mis met je. Jij bent ok. Ik ben ok. Bij mij ben je veilig. Ik sta achter je en ik help je.

Mensen die het lastig vinden om te voelen kunnen rare dingen gaan doen. Roken, drinken, drugs gebruiken, tvkijken zonder doel, met je telefoon bezig zijn, niet in staat zijn om gezonde liefdevolle relaties aan te gaan, vandalisme, zelfmutilatie, pestgedrag etc. Onderzoeken genoeg hierover.

Omdat alle afleiding zorgt voor verdoving. Verdoving voor dat wat je eigenlijk voelt. En na een tijdje heb je geen idee meer wat je nu eigenlijk zou moeten voelen. Of überhaupt voelt. Dan verlies je het contact met wie je bent. Dat is niet gezond. Sterker nog, je kunt er ziek van worden.

Ik wil dat niet voor mijn kinderen.
Ik wil dat ze met een open hart de wereld tegemoet treden.
Ieder persoon, iedere gebeurtenis, ieder contact.

Wil ik dat ze pijn hebben? Lijden? Nee, natuurlijk niet.
Maar je kunt niet zeggen: ‘Weet je, we doen alleen de fijne gevoelens en de lastige poetsen we weg.’ Zo werkt het niet met gevoel. Of je voelt. Of niet. Als je gaat verdoven, verdoof je alles.
En triest genoeg begint dit vaak al op jonge leeftijd. Veel schermtijd, afschuwelijke computerspelletjes en weinig aandacht voor sociaal-emotionele ontwikkeling.

Ik wil dat mijn kinderen alles voelen. Het hele leven.
Omdat dat is wat ons echt, authentiek maakt. Congruent in ons gedrag.
Betrouwbaar in relaties.
Niet perfect. Maar wel echt.
Met alles wat het is.

Daarom wil ik hier iets aan doen.
Mijn steentje bijdragen aan een gezondere wereld.
Door onderwijsprofessionals en kinderen te leren hoe dit werkt.

En grenzen voelen, begint met kleine stapjes leren voelen.
En dat is o.a. één van de dingen die je leert in de Academie voor ontspannen onderwijs.
Gaan we dan de hele dag alleen maar een beetje zitten voelen?
Hoezo? Moet er niet ook gewoon gewerkt worden?

Natuurlijk niet. Natuurlijk moet er ook gewoon gewerkt worden. En dat doen we ook.
En nee, we gaan niet de hele dag alleen maar een beetje zitten voelen.
Maar wel op momenten. Structureel elke dag.

Omdat je hier meer emotionele veerkracht mee ontwikkelt.
Omdat het pestgedrag hierdoor verdwijnt.
Omdat hierdoor meer rust en aandacht in de groep ontstaat.
En nog veel meer.

Kijk voor meer info op www.ikstaonderwijsadvies.nl/academievoorontspannenonderwijs

Als je het interessant vindt, dan kun je hier de brochure gratis downloaden.

En wil je meer weten? Neem gerust even contact met me op per mail of telefoon.

Dan kun je alles vragen wat je wil weten.

Geniet van je dag!

Groet,

Rixta